१. जबाबदारीने ट्रेकिंग करा:
- एकाकी ट्रेकिंग टाळा: एकटे ट्रेकिंगला जाणे धोकादायक असू शकते. मित्रांसोबत किंवा एखाद्या अनुभवी ट्रेकिंग संस्थेसोबत जाणे चांगले. असे केल्याने, तुम्हाला मदतीची आवश्यकता असल्यास तुम्हाला आधार मिळेल.
- मुलांसाठी मार्गदर्शन: जर तुम्ही मुलांसोबत ट्रेकिंगला जात असाल तर त्यांना जबाबदारीने वागण्याचे आणि ट्रेकिंगच्या नियमांचे पालन करण्याचे शिकवा.
२. पुरेसे पाणी प्या आणि योग्य कपडे घाला:
- पाण्याची कमतरता टाळा: ट्रेकिंग करताना तुम्हाला खूप घाम येतो, त्यामुळे पुरेसे पाणी प्यायला विसरू नका. पाण्याची बाटली सोबत ठेवा आणि नियमितपणे पाणी पित रहा.
- योग्य कपड्यांची निवड: नायलॉन, पॉलिप्रॉपिलीनसारखे लवकर वाळणारे कपडे घाला. सुती कपडे टाळा कारण ते ओले झाल्यावर जड होतात आणि थंडी वाजण्याची शक्यता वाढते.
३. योग्य पादत्राणे आणि रेनकोट वापरा:
- ट्रेकिंगसाठी योग्य शूज: स्पोर्टस् शूज किंवा ट्रेकिंगचे शूज घाला. हे शूज तुम्हाला चांगली पकड आणि टाचांना आधार देतात.
- पावसापासून बचाव: पावसाळ्यात ट्रेकिंग करताना चांगला रेनकोट आणि विण्डचिटर वापरा. हे तुम्हाला पावसात भिजण्यापासून आणि थंडीपासून वाचवेल.
४. साहित्य योग्यरित्या ठेवा:
- पावसापासून साहित्याचे संरक्षण: कपडे, कॅमेरा, मोबाईल प्लास्टिकच्या पिशवीत ठेवा. यामुळे ते पावसात भिजण्यापासून वाचतील.
- ओले आणि सुके कपडे वेगळे ठेवा: ओले कपडे आणि सुके कपडे वेगळ्या प्लास्टिकच्या पिशव्यांमध्ये ठेवा. यामुळे तुमचे सुके कपडे ओले होण्यापासून वाचतील.
५. निसरड्या वाटेवर काळजी घ्या:
- निसरड्या वाटेवर सावधगिरी: निसरड्या वाटेवरून चालताना काळजी घ्या. तुमचे पाऊल टाकण्यापूर्वी जमिनीची स्थिती तपासा.
- ओढे ओलांडताना काळजी: ओढे ओलांडताना पाण्याची खोली, प्रवाह आणि जमिनीचा उतार यांचा अंदाज घ्या. नदी लहान असली तरी वाहून जाण्याची भीती असू शकते.
- वेगवान ओढे टाळा: वेगवान ओढे ओलांडण्याचा प्रयत्न करू नका. पाणी कमी होण्याची वाट पहा किंवा दुसरा मार्ग शोधा.
६. जळवा आणि प्राथमिक उपचार:
जळवापासून बचाव:
- जंगलातून आणि चिखलातून जाताना काळजी घ्या. झाडांच्या पानांवर आणि गवतावर असलेले पाणी जळवा होऊ शकते.
- त्वचेची काळजी घ्या. कोरडी आणि फाटलेली त्वचा जळवा होण्याची शक्यता वाढवते.
जळवा झाल्यास:
- त्वरित उपचार: त्वरित जळवा भाजलेल्या भागावर थंड पाणी टाका. थंड पाणी जळजळ कमी करते आणि सूज येण्यापासून रोखते.
- फोडू नका: जळवा फोडू नका. यामुळे जखम अधिक खराब होऊ शकते आणि संसर्गाचा धोका वाढू शकतो.
- जंतुनाशक मलम लावा: जंतुनाशक मलम लावा आणि जखमेवर स्वच्छ पट्टी बांधा.
- गंभीर जळवा: जर जळवा मोठा आणि खोल असेल तर डॉक्टरांकडे जा.
जळवा झाल्यास प्राथमिक उपचार:
- प्राथमिक उपचारांचे ज्ञान: ट्रेकिंग ग्रुपमध्ये किमान एका व्यक्तीकडे प्राथमिक उपचारांचे ज्ञान असणे चांगले आहे.
- प्राथमिक उपचार किट: ट्रेकिंगला जाताना प्राथमिक उपचार किट सोबत ठेवा. यात बॅंडेज, जंतुनाशक मलम, वेदनाशामक औषधे आणि इतर आवश्यक वस्तू असाव्यात.
- आपत्कालीन परिस्थिती: आपत्कालीन परिस्थिती कशी हाताळायची हे जाणून घ्या.
७. ट्रेक लीडरचे पालन करा:
- कुटुंबाला माहिती द्या: ट्रेकिंगला जाण्यापूर्वी तुमच्या कुटुंबाला तुमच्या आयोजकांचा मोबाईल नंबर, ट्रेकची माहिती आणि तुम्ही कधी परत येणार हे कळवा.
- ट्रेक लीडरचे पालन करा: ट्रेक लीडर आणि आयोजकांचे म्हणणे ऐका आणि त्यांच्या सूचनांचे पालन करा. स्वतःहून नवीन मार्ग शोधण्याचा प्रयत्न करू नका.
८. नैसर्गिक आणि ऐतिहासिक वास्तूंचे जतन:
- स्वतःहून नवीन मार्ग शोधू नका: वाट चुकल्यास घाबरू नका. एखाद्या सुरक्षित ठिकाणी थांबून रहा आणि इतर ग्रुप सदस्यांना तुम्हाला शोधू द्या.
- गावकऱ्यांचा आदर करा: ज्या गावात तुम्ही ट्रेकिंगसाठी आला आहात तिथल्या गावकऱ्यांचा आदर करा. त्यांच्याकडून दिशा आणि नैसर्गिक आपत्तींबद्दल माहिती घ्या.
- ऐतिहासिक वास्तूंचे जतन: ऐतिहासिक ठिकाणी कोणत्याही प्रकारे नुकसान पोहोचवू नका. तेथे तुमचे नाव लिहू नका किंवा कचरा टाकू नका.
९. ट्रेक संपल्यावर काय करावे:
- ओले शूज काढून टाका: ट्रेक संपल्यावर ओले शूज काढून टाका आणि सुके स्लीपर्स घाला. ओल्या शूजमुळे पायाला जखम होऊ शकते.
- परिसराचा निरीक्षण करा: ट्रेक करताना एकमेकांशी बोलण्यापेक्षा डोळे-कान उघडे ठेवा आणि डोंगरावरील सुंदरता, पशु-पक्षी, झाडे यांचे निरीक्षण करा.
या टिप्स पाळून तुम्ही पावसाळ्यातील ट्रेक सुरक्षित आणि आनंददायी बनवू शकता.
